การทำกระดาษสา ขั้นตอนการทํากระดาษสา

การทำกระดาษสา ขั้นตอนการทํากระดาษสา

การ พัฒนาประเทศบนพื้นฐานศักยภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นในปัจจุบันนี้ได้มีการตื่น ตัวกันอย่างกว้างขวาง ที่จังหวัดลำปางมีงานหัตถกรรมมากมายที่เกิดจากภูมิปัญญาของชาวบ้าน และที่บ้านท่าล้อชาวบ้านได้ผลิตกระดาษสากันเกือบทุกครอบครัวซึ่งได้เรียนรู้ เองและสืบต่อกันมา จากผู้ใหญ่ ชาวบ้านท่าล้อได้ทำกระดาษสาเลี้ยงชีพกันมาตั้งแต่อดีตหลายสิบปีมาแล้วจน กระทั่งถึงปัจจุบันนี้ยังยึดอาชีพนี้มาโดยตลอดใช้วิธีทำกระดาษสาแบบดั้งเดิม มาจนปัจจุบันได้ ปรับเปลี่ยนเครื่องมือให้ทันตามสมัยโลกปัจจุบัน กระดาษสาเป็นกระดาษชนิดหนึ่งที่ทำมาจากต้นปอ สา โดยใช้เยื่อจากเปลือกส่วนของลำต้นของปอสา การทำกระดาษมีกรรมวิธีการผลิตคล้ายกับ กระดาษชนิดอื่นผิดกันแต่ว่ากระดาษสา ใช้แรงงานคนเป็นส่วนใหญ่ วิธีตัดต้นปอสา  การตัดต้นสาสูงจากพื้นประมาณ 30 เซนติเมตรแบ่งออกเป็นท่อนๆท่อนละประมาณ 150 เซนติเมตร ต้องไม่มีใบแขนงกิ่งหรือรากติดมา การลอกเปลือกปอสา การลอกเปลือกสามีอยู่ 2 วิธี  คือการลอกเปลือกสาดิบ และการลอกเปลือกสาสุก(การเผาหรือการนึ่ง) วัสดุอุปกรณ์ในการทำกระดาษสา           1. เปลือกปอสาแห้ง           2. น้ำ           3. ผงฟอกสีหรือคลอรีนหรือไฮโดรเจน           4. โซดาไฟ           5.สีย้อมเยื่อสาหรือสีย้อมบาติกหรือสีย้อมกระดาษ           6.เกลือแกง อุปกรณ์การทำเยื่อสาและกระดาษสา           1. ถังและเตาต้มเยื่อสา           2. ถังล้างเยื่อสา           3. ถังฟอกสีเยื่อสา           4. เครื่องโม่เยื่อสา           5. ถังน้ำตื้น           6. ตะแกรง ขั้นตอนการทำกระดาษสาแบบพื้นบ้าน           1. นำกิ่งสาลนไฟ           2. ขูดผิวด้านนอกออก           3. ลอกเปลือก           4. นำเปลือกสาแช่น้ำ ประมาณ 6-8 ชั่วโมง           5. ต้มด้วยขี้เถ้าหรือโซดาไฟ ประมาณ 4-6 ชั่วโมง           6. ล้างน้ำ           7. ฟอกขาว (แช่คลอรีน) ประมาณ 6-8 ชั่วโมง           8. ล้างน้ำ           9. ทุบเยื่อด้วยท่อนไม้หรือฆ้อนไม้           10. ทำแผ่นหรือตักช้อนหรือวิธีแตะ           11. ตากแดดหรือผิงไฟ           12. ลอกแผ่นจากตะแกรง ขั้นตอนการทำกระดาษสาแบบปัจจุบัน           1. แช่เปลือกสา 24 ชั่วโมง           2. การต้มมี 2 วิธี                     2.1. ต้มโดยใช้ขี้เถ้า ประมาณ 3-6 ชั่วโมง                     2.2. ต้มโดยใช้โซดาไฟ ประมาณ 50 นาที           3. การฟอกสีใช้แคลเซียมไฮเบอร์คลอไรด์ 1 ขีด  ต่อเยื่อสา 5 กิโลกรัม นาน 30 นาที แล้วล้าง น้ำให้สะอาด           4. นำเยื่อสาไปโม่ด้วยเครื่อง           5. การแตะเยื่อสามีตะแกรงมุ้งลวดขนาดเท่ากระดาษมีอยู่ 2 ขนาด  คือ ขนาดกว้าง 60 ซม. ยาว 80 ซม. และขนาดกว้าง  46 ซม. ยาว 56 ซม. นำตะแกรงวางบนถังน้ำขนาดกว้าง 80 ซม.  ยาว 1 ม. สูง 40 ซม. แล้วนำเยื่อสาประมาณ 2 ขีด หรือแล้วแต่ความ  ต้องการใช้มือเกลี่ยแล้วแตะให้กระจายทั่วตะแกรงแล้วยกตะแกรงผึ่งแดด          6. ผึ่งแดด 1 วันแล้วลอกกระดาษออกจากตะแกรง